VIÊM MŨI XOANG CẤP

  Tỷ lệ bệnh của tai-mũi-họng (TMH) luôn chiếm số lượng khá cao trong báo cáo, thống kê hàng năm tại các phòng khám bệnh.

  Hôm nay tôi xin được nói về một bệnh thường gặp trong TMH là Bệnh Viêm Mũi Xoang Cấp. Bệnh này chúng ta chắc hẳn đã không ít lần nghe nhắc tới.

1. Khi nào bị Viêm mũi xoang cấp?

  Hầu hết chúng ta sống trong môi trường các đô thị đang phát triển nên có ít nhiều ô nhiễm, nồng độ khói bụi hiện diện trong không khí ngày càng dầy đặc, cùng lúc số lượng người hút thuốc lá trong cộng đồng không nhỏ cũng góp phần làm bầu không khí xung quanh bị xấu đi. Ngoài ra thời tiết nắng-mưa, nóng-lạnh và độ ẩm không khí thay đổi có khi xảy ra khá đột ngột làm chúng ta dễ bị cảm.

  Cảm xuất hiện chỉ có vài ngày, thường thì tự hết hay đôi khi phải dùng vài viên thuốc như paracetamol. vitamine C mới khỏi.

  Tuy nhiên có một số ít, khoảng độ 2% người bị cảm không khỏi bệnh mà trở thành viêm mũi xoang cấp, lúc đó bệnh này gây ra khó chịu, phiền phức cho người bệnh.

2. Những triệu chứng của viêm mũi xoang cấp như thế nào?

 Các triệu chứng bệnh này làm cản trở sinh hoạt bình thường như:

       -Mũi thở khó dần, trở nên rất khó, có thể đến mức thở không được mà chúng ta gọi là nghẹt mũi.

       -Chảy mũi có khi không thấy do người bệnh bị nghẹt mũi, hoặc chảy ra thành chất dịch từ lõng đến nhầy đặc.

       -Vùng mặt lúc đó bị đau, nhất là khi cúi đầu về phía trước thì càng đau, cảm giác mặt bị nặng hơn.

       -Theo sau đó là triệu chứng nhức đầu, xuất hiện này có lúc ở 2 bên thái dương, có lúc phía sau ót hoặc cả đầu.

       -Và rồi người bệnh sẽ thấy mình bị ho, và ho liên tục kéo dài, khó dứt.

       -Dần dần mí mắt và mặt cảm thấy như sưng lên.

       -Sau cùng là sốt và đau mặt làm cho người bệnh lo lắng.

  Trên đây là các triệu chứng điễn hình thường dễ nhận ra.

  Diễn tả kể trên không phải giống nhau ở tất cả các bệnh nhân bị viêm mũi xoang cấp, mà tuỳ thuộc vào cơ tạng từng người sẽ cho ra các biểu hiện khác nhau, có khi chỉ là vài triệu chứng như sau:

       -Bệnh nhân bị nghẹt mũi, giọng nói không còn như mọi ngày trở nên khó nghe hơn và cơ thể thấy mệt mõi.

       -Trường hợp khác thấy ho bị kéo dài, mũi trở nên không được thông và có nước mũi chảy ra.

       -Hoặc có khi chỉ thấy nghẹt mũi và nhức đầu kéo dài lâu ngày không dứt.

       -Thậm chí có khi không thấy nghẹt mũi, chỉ thấy nặng ở mặt, nghiêng đầu ra trước thất tức tức vùng mặt, mí mắt hơi sưng và hơi bị sốt, làm nghĩ đến bệnh viêm mũi xoang cấp.

3. Bệnh viêm mũi xoang cấp tác hại nơi nào trên cơ thể?

      -Ở người trưởng thành có 5 đôi xoang trong khối xương sọ mặt, 5 đôi này chia làm 2 nhóm là nhóm xoang trước và nhóm xoang sau, chúng ta sẽ chú ý nhóm xoang trước khi đề cập đến bệnh này ngày hôm nay.

     -Niêm mạc những xoang này luôn tiết ra những chất dịch hơi nhờn, đây là chất dịch sinh lý bình thường rất cần thiết góp phần làm ấm và ẩm nơi các xoang và không khí đi qua mũi. Bình thường chất dịch này theo các lổ thông, ống thông bên trong mũi để thoát ra ngoài, theo hướng đi dần ra mũi và xuống họng.

     -Khi ta bị cảm những niêm mạc này sưng lên khiến các lối thông đó của xoang bị bít dần lại, nếu quá trình này ngưng thì bệnh lui dần, ngược lại cứ tiếp diễn đến lúc bít kín các lổ thông làm chất dịch không thoát ra ngoài được, chất dịch bị đọng lại làm thành môi trường thích hợp cho vi trùng phát triển và trở nên nhầy đặc hơn, hiện tượng này làm thành viêm xoang cấp tính. Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy cùng lúc đó có viêm niêm mạc mũi nên ngày nay thống nhất gọi là viêm mũi xoang cấp.

     -Vậy viêm mũi xoang cấp là viêm niêm mạc mũi và niêm mạc của nhóm xoang trước.

4. Tác nhân nào là thủ phạm gây ra viêm mũi xoang cấp?

  Các tác nhân gây ra viêm mũi xoang cấp là:

       -Virus

       -Vi khuẩn.

       -Nấm.

       -Dị ứng.

  Các trường hợp sau đây có thể làm viêm mũi xoang cấp dễ xảy ra:

       -Chấn thương vùng mũi xoang.

       -Kích thích của chất khí độc, của nhiệt độ làm kích ứng, phù nề và tăng tiết dịch mũi.

       -Bất thường do vẹo vách ngăn, hay do cấu trúc khác trong mũi làm mất thông thoáng hốc mũi.

5. Viêm mũi xoang cấp có khó điều trị không?

     -Thường thì viêm mũi xoang cấp chỉ kéo dài vài tuần là tự khỏi. Trường hợp bị nhiều hơn thì cần đến điều trị đúng cách mới khỏi được.

     -Việc điều trị ở giai đoạn sớm thì không cần dùng kháng sinh, chỉ uống thuốc trị nghẹt mũi, uống nhiều nước làm chất nhầy loãng bớt đi, nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý, xịt mũi với nước biển sâu hay xông mũi với tô nước ấm thường là hết.

     -Nếu không hết thì hãy đến bác sĩ để được thăm khám cẩn thận.

    -Tại phòng khám bệnh: Bác sĩ sẽ thăm hỏi người bệnh, chú ý đến các yếu tố không thuận lợi mà xử trí thêm tuỳ từng trường hợp. Các yếu tố không thuận lợi đã nói trên như: Cơ địa dị ứng, vách mũi bị vẹo nhiều, bệnh nhân có hút thuốc lá, sống trong môi trường ô nhiễm,….Ngoài ra BS cũng sẽ cân nhắc để biết là bệnh đã đến giai đoạn nào mà dùng kháng sinh, giảm viêm, giảm đau,… và cần được nghỉ ngơi giúp bệnh mau khỏi.

     -Xin các bạn chú ý là cần phải đi khám bệnh ngay khi thấy những triệu chứng như: sốt cao, nhức đầu nhiều, đau lên tai, sưng đau vùng mặt hay mắt, nhìn thấy mờ, nhìn 1 thành 2, hoặc hơi thở có mùi hôi.

6. Nếu không biết hoặc không điều trị kịp thời bệnh viêm mũi xoang cấp thì sẽ như thế nào?

       -Bệnh viêm mũi xoang cấp chỉ xảy ra vài tuần, có khi tự khỏi nhưng nếu nặng dần thì cần phải được điều trị đúng cách. Trường hợp bệnh kéo dài lâu hơn, thường là quá 8 tuần sẽ chuyển qua viêm mũi xoang mạn, điều trị lúc này sẽ khó khăn hơn nhiều có khi kéo dài, dai dẵng, chúng ta nên biết rằng không ít viêm mũi xoang mạn bác sĩ phải khuyên bạn cần đến phẫu thuật, điều này bạn cần quan tâm để phòng tránh.

7. Làm thế nào để phòng ngừa bệnh viêm mũi xoang cấp?

       -Tập thể dục thường xuyên là lời khuyên đầu tiên dành cho bạn vì giúp cho bạn nâng cao sức khoẻ, đồng thời giúp thông mũi xoang tốt nhất, dù khi thời tiết thay đổi hay đi đường gặp nhiều bụi khói thì cũng khó bị xảy ra chuyện tắt nghẹt trong mũi.

       -Phải uống nhiều nước làm chất dịch trong xoang luôn được loãng khiến chất dịch di chuyển hàng ngày được dễ dàng.

       -Tránh xa khói thuốc lá, không khí ô nhiễm, nhớ đeo khẩu trang tránh khói bụi độc hại trên đường đi.

8. Sau cùng bác sĩ có lời khuyên nào cho mọi người?

     -Như tôi đã nói đây là bệnh viêm mũi xoang cấp dễ xảy ra cho bất cứ ai vào những lúc thời tiết thay đổi đột ngột, môi trường quá ô nhiễm: Bạn nên tự tạo cho mình khả năng chống đỡ như thể dục thương xuyên, đeo khẫu trang nơi có nhiều khói bụi, không hút thuốc lá, giữ ấm cơ thể khi thời tiết trở lạnh.

     -Bệnh càng dễ đến với người có sẵn bệnh khác ở TMH như viêm amygdales, viêm họng, viêm mũi dị ứng, vẹo vách mũi, người hay hút thuốc lá, người thường xuyên sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm khói bụi,… do đó bạn cần được chăm sóc, và lời khuyên của BS, ngưng hút thuốc lá.

      -Khi đã bị bệnh thì đừng cho bệnh bị tái lại, cũng như không để bệnh kéo dài. Muốn vậy bạn nên tuân thủ điều trị, nghe lời khuyên của BS mà không tự ý gián đoạn khi điều trị.

      -Sau cùng thì chuyện tập thể dục thường xuyên giúp bạn có sức khoẻ, ít mắc phải nhiều bệnh, trong đó có bệnh viêm mũi xoang cấp.